Wie HIV heeft, moet iedere dag rond dezelfde tijd zijn medicatie innemen om het virus onder de duim te houden. Nu is er een nieuwe vorm van toediening mogelijk: eens in de twee maanden een injectie in plaats van de dagelijkse pil. “Voor sommige mensen is dit echt een uitkomst”, stelt UMC Utrecht-internist Berend van Welzen. “Samen met het Amsterdam UMC zijn wij de Nederlandse deelnemers aan dit internationale onderzoek. Hierdoor kunnen wij de behandeling nu al aanbieden.”

Nederland heeft iets meer dan twintigduizend HIV-patiënten, daarvan zijn er zo’n 1600 patiënt in het UMC Utrecht. HIV kennen we veertig jaar en sinds halverwege jaren negentig is er medicatie beschikbaar waardoor HIV niet langer een doodvonnis is, maar een chronische ziekte. Om ervoor te zorgen dat het virus zich niet kan vermenigvuldigen, is het nodig dat patiënten iedere dag op hetzelfde tijdstip, de medicatie te nemen. Af en toe overslaan of te laat innemen, leidt tot virusgroei en kan mensen snel weer ziek maken.

Bilspier

In Engeland is een manier ontwikkeld om deze medicatie per injectie toe te dienen. Berend: “Door het middel eens in de twee maanden in een spier te injecteren, wordt er iedere dag een kleine hoeveelheid aan het bloed afgegeven. Je legt eigenlijk een voorraad van het middel in de spier aan. Vergelijk het met de prikpil als anticonceptiemiddel. Omdat het per injectie om een relatief grote hoeveelheid van zes milliliter gaat, is hiervoor een grote spier nodig. Daarom doen we de injectie in de bilspier.”

Deze manier van toedienen is in Canada al een geregistreerde therapie. In Europa moet het nog worden goedgekeurd, dat is naar verwachting rond de zomer van 2021 het geval. Berend en zijn collega’s onderzoeken nu hoe ziekenhuizen logistiek gezien het beste met deze nieuwe toediening om kunnen gaan.

Uitkomst

Berend denkt dat deze andere toediening voor veel HIV-patiënten een uitkomst is. “Patiënten kunnen om verschillende redenen moeite hebben met het dagelijkse medicatie-gebruik. Sommigen blijven het moeilijk vinden er altijd aan te denken, anderen hebben moeite met het doorslikken van de pil. Ook voor mensen die veel reizen is het niet ideaal, want het tijdverschil kan het lastig maken de pil op het goede moment te slikken. En er zijn mensen die het vervelend vinden om iedere dag weer met hun ziekte geconfronteerd te worden. Voor al deze mensen kan het en voordeel zijn dat ze maar eens in de twee maanden hun medicatie toegediend krijgen.”

Nadeel

Het grote nadeel van de injectie is dat je ervoor naar het ziekenhuis moet. HIV-patiënten die geen enkele moeite hebben met hun dagelijkse pil, zullen hier niet snel voor kiezen. Berend: “Juist omdat de injectie in de bilspier moet worden gegeven en omdat het belangrijk is dat het middel op de goede – koude – temperatuur wordt bewaard, willen we dat het injecteren in eerste instantie in het ziekenhuis gebeurt.  Als dat goed loopt, kunnen we dat uitbreiden naar bijvoorbeeld de huisartsenpraktijk.”

Berend verwacht ook dat de ontwikkeling van het middel nog doorgaat. “In eerste instantie was het nodig iedere maand die injectie te halen, dat is nu al verruimd naar twee maanden. Ik kan me voorstellen dat als die periode langer wordt, het voor steeds meer mensen een aantrekkelijke optie wordt.”